Yağmur Suyu Hasadı Hesabı Nasıl Yapılır?

---

Tüm su kaynakları aslında yağmur suyudur. 

Sarnıçlar genellikle yere gömülü olarak ve su sızdırmayacak biçimde yapılırlar. Çatı, teras ve temiz beton avlulardan toplanan sular sarnıca verilmektedirler.

Tipik bir sarnıç sistemi dört bileşenden oluşmaktadır. Bunlar;

• Yağmur suyunun binaların çatılarından veya zeminden toplanması,
• Oluk sistemi ile iletiminin sağlanması,
• Yağmur suyu deposunda biriktirilmesi,
• Arıtılarak bina içine iletilmesidir.

Sarnıçların kullanılabileceği yerler arasında kırsal alanlar, kıyı bölgeleri, kurak, yarı kurak alanlar, adalar ve dağınık yerleşimler yer almaktadır.

Su sıkıntısının çokça görüldüğü ve artan nüfus ihtiyaçlarını karşılamak için çeşitli suyolları ile beslenen İstanbul şehrinde geleneksel sarnıçlara ait pek çok örnek bulunmaktadır. 

Planlı Alanlar İmar Yönetmeliği'ne 23.01.2021 tarihinde aşağıdaki ifade eklenmiştir.

" 2000 m²’den büyük parsellerde yapılacak yapılarda mekanik tesisat projesine; çatı yüzeyi yağmur sularının, tabii zemin altında tesis edilecek yağmursuyu toplama tankında toplanması, gerekmesi halinde filtre edilerek yeniden kullanılması amacıyla yağmursuyu toplama sistemi projesi de eklenir. İlgili idarelerce daha küçük parsellere ilişkin de zorunluluk getirilebilir. Yağmursuyu toplama tankı, parselin yan, arka veya parsel sınırına 3 m. den fazla yaklaşmamak kaydı ile ön bahçe zemini altında konumlandırılır. Toplama tankı tahliye hattı varsa yağmursuyu şebekesine bağlanır, atık su şebekesine bağlanamaz. "

Yağmur Suyu Verimi Hesabı

Yağmur suyu verimi = Yağmur toplama alanı x yağış miktarı x çatı katsayısı x filtre etkinlik katsayısı.

• Yağmur toplama alanı: Blokların çatı alanıdır.
• Yağış miktarı: Meteoroloji Genel Müdürlüğü tarafından belirlenen toplam yıllık yağış miktarıdır.
• Çatı katsayısı: Alman standartları tarafından DIN1989’da 0,8 olarak belirtilen kat sayıdır. Çatıya düşen bütün yağmurun geri dönüştürülemeyeceğini ifade etmektedir.
• Filtre etkinlik katsayısı: Alman standartları tarafından DIN1989’da belirtilen kat sayıdır (0,9). Çatıdan elde edilen yağmur suyunun, görünen katı maddelerden ayrıştırılması için geçirilen ilk filtrenin verimlilik katsayısıdır. Suyun bir miktarının buradan geçemeyeceği hesaplanarak verilen bir kat sayıdır.

Örneğin Şanlıurfa ilinde 1000 m² çatı alanı olan bir bina olduğunu varsayalım

Şanlıurfa için ortalama yıllık yağış miktarı 463,6 mm = 463,6 kg/m²

Yağmur suyu verimi = 1000 m² x 0,9 x 0,8 x 463,6 kg/m² .= 333,8  m³ bulunur.

Elde ettiğimiz yağmur suyunu bahçe sulamasında kullandığımızı düşünelim.

1000 m² bahçemizin olduğunu kabul edelim.

Yeşil alanların su ihtiyacının hesaplanmasında her bir sulama için su miktarı 5 lt /m² olarak kabul edilmiştir.

Günlük su ihtiyacı: 1000 m² x 5 lt /m² = 5000 lt = 5  m³ 

Haftada bir kez sulama yapılırsa yıllık su ihtiyacı: 5  m³  x 365/7 = 260 .7  m³ 

Elde edeceğimiz yağmur suyu hasadı miktarı bahçemizi hafta da bir kez sulamak için yeterli gelmektedir. 

Bu hesabı her gün sulama veya farklı senaryolar içinde yapabilirsiniz.

İllerin yağış miktarı ve yağmur suyunun kullanım amacına göre değişmekle birlikte genellikle maksimum yağışın olduğu aralık ayı hesaplarda kullanılır. farklı ayları veya birden fazla ayı kullanabilirsiniz? Optimum çözüm düşünmeliyiz.

Şanlıurfa için Aralık ayı yağış miktarı 87,6 mm = 87,6 kg/m² 

Su Deposu:  1000 m² x 0,9 x 0,8 x 87,6 kg/m² .= 63,1  m³ bulunur. 

Şanlıurfa ili için ortalama aylık bahçe sulaması için su ihtiyacımız  hafta da 1 kez sulama yaparsak 

4 x 5 = 20  m³ 'dür. 

Aylık ihtiyaç duyulan su miktarı sadece yılın 4 ayı için yeterli değildir.

4 aylık için ihtiyaç duyulan su miktarı: 4 x 20 = 80 m³

İhtiyaç duyulan 4 aydaki yağış miktarı: 14,4 mm = 14,4 kg/m²  

İhtiyaç duyulan 4 aydaki depolan su miktarı:  1000 m² x 0,9 x 0,8 x 14,4 kg/m² .= 10,4  m³ bulunur. 

Toplam Su Miktarımız:  Su Deposu + İhtiyaç duyulan 4 aydaki depolan su miktarı: 63,1 + 10,4 = 73,5  m³

Su deposu verimi: 73,5/80 x 100 = %91,9

Su deposu hacim oranı ihtiyaç duyulan kapasiteyi yüksek oranda karşıladığı için su deposu olarak 63,1  m³ su deposu uygundur.